Laatst bijgewerkt op 26 september 2025. . Aanvulling ? Klik hier.
Tool: Persoonlijk Hyperbolisch Benzo tapering plan, afbouwschema opstellen en printen
In deze benzo tapering calculator kleurt de stap die het dichts bij de Jump dosering van je middel ligt rood en dat is de laatste stap van je afbouw en kun je veilig helemaal stoppen, dus Jumpen. Rekenhulp voor benzodiazepinen afbouw
Hyperbolische plateaus zorgen voor een geleidelijke en steeds kleinere dosisvermindering naarmate je afbouwt. Dit betekent dat de stappen aan het begin relatief groot zijn. Maar naarmate de dosis lager wordt, worden de absolute verminderingen per stap steeds kleiner. Het resultaat is een vloeiendere afbouw, die het lichaam meer tijd geeft om zich aan te passen aan de lagere dosering, vooral wanneer de dosis al erg laag is. Dit vermindert de kans op heftige ontwenningsverschijnselen.
Functie van de Plateaus in een Hyperbolisch Afbouwschema
De ‘plateaus’ in een hyperbolisch afbouwschema zijn de periodes waarin de dosis stabiel wordt gehouden nadat een reductie heeft plaatsgevonden, voordat de volgende dosisvermindering wordt doorgevoerd. Ze hebben verschillende cruciale functies:
Adaptatie en Stabilisatie:
Na elke dosisvermindering heeft het lichaam tijd nodig om zich aan te passen aan de lagere concentratie van het medicijn. De hersenen, die gewend zijn aan de aanwezigheid van benzodiazepines, moeten hun eigen evenwicht (homeostase) herstellen.
De plateaus bieden deze broodnodige tijd voor fysiologische en neurologische aanpassing. Ze laten het centrale zenuwstelsel stabiliseren voordat de volgende stap wordt gezet.
Minimaliseren van Onttrekkingsverschijnselen:
Een van de belangrijkste doelen van plateaus is het voorkomen of minimaliseren van ernstige onttrekkingsverschijnselen. Door de dosis niet te snel te verlagen, wordt de schok voor het systeem verminderd.
Als een dosis te snel wordt verlaagd, kan dit leiden tot intense angst, slapeloosheid, prikkelbaarheid, misselijkheid en andere onaangename symptomen. De plateaus helpen deze pieken in onttrekkingssymptomen af te vlakken.
Collectieve richtlijn is om elke 14 dagen maximaal 10% tot 5% af te halen van de dagelijkse dosering die je nu gebruikt.
Voor lorazepam afbouwen schema is dit 7 % tot 2 % elke ±14 dagen
Deze calculator geeft de Stopdosering (jumpdosering) per benzo met het aantal stappen daar naartoe, ook de datum.
De jump dosering is de totale dagdosering waarop je zou kunnen stoppen met afbouwen , dus eenmaal op die dosering aangekomen kan je na ±14 dagen stoppen met je benzo.
Let op het verschil tussen de dosering in mg’s aan werkzame stof en het gewicht van je vijlsel of de hoeveelheid van je liquid!
Deze module werkt met hoeveelheid werkzame stof in mg Niet in Pil gewicht
Een module voor omrekenen Pil of vloeistof gewicht in gram en milliliter vind je hier: reken je vijlsel of liquid gewicht om met deze module.
Functie van de Plateaus in een Hyperbolisch Afbouwschema:
De ‘plateaus’ in een hyperbolisch afbouwschema zijn de periodes waarin de dosis stabiel wordt gehouden nadat een reductie heeft plaatsgevonden, voordat de volgende dosisvermindering wordt doorgevoerd. Ze hebben verschillende cruciale functies:
Adaptatie en Stabilisatie:
Na elke dosisvermindering heeft het lichaam tijd nodig om zich aan te passen aan de lagere concentratie van het medicijn. De hersenen, die gewend zijn aan de aanwezigheid van benzodiazepines, moeten hun eigen evenwicht (homeostase) herstellen.
De plateaus bieden deze broodnodige tijd voor fysiologische en neurologische aanpassing. Ze laten het centrale zenuwstelsel stabiliseren voordat de volgende stap wordt gezet.
Minimaliseren van Onttrekkingsverschijnselen:
Een van de belangrijkste doelen van plateaus is het voorkomen of minimaliseren van ernstige onttrekkingsverschijnselen. Door de dosis niet te snel te verlagen, wordt de schok voor het systeem verminderd.
Als een dosis te snel wordt verlaagd, kan dit leiden tot intense angst, slapeloosheid, prikkelbaarheid, misselijkheid en andere onaangename symptomen. De plateaus helpen deze pieken in onttrekkingssymptomen af te vlakken.
Evaluatie en Aanpassing:
De plateaus dienen als cruciale evaluatiemomenten. Gedurende deze periodes kunnen zowel de patiënt als de zorgverlener monitoren hoe het gaat met de onttrekkingsverschijnselen.
Als de symptomen te hevig zijn, kan besloten worden het plateau te verlengen, de dosis tijdelijk te stabiliseren, of zelfs iets te verhogen alvorens de afbouw te hervatten. Dit maakt het afbouwschema flexibel en patiëntgericht.
Psychologische Geruststelling:
Voor patiënten kan het weten dat er stabiele periodes zijn (de plateaus) tussen de dosisverminderingen geruststellend werken. Het vermindert de angst voor een constante ‘val’ en geeft een gevoel van controle over het proces.
Het biedt ook een moment van ademruimte om te wennen aan de lagere dosering en om te oefenen met copingmechanismen voor eventuele milde symptomen.
Kortom, de plateaus zijn de ‘rustpauzes’ in het afbouwproces. Ze zijn essentieel om het lichaam en de geest de gelegenheid te geven zich aan te passen aan de lagere doses, onttrekkingsverschijnselen te beheersen en een veilige, geleidelijke en succesvolle afbouw te realiseren.
-
Hoe lang werkt Lorazepam ?
Lorazepam werkt binnen een half tot één uur na inname. Het effect houdt acht tot twaalf uur aan.
-
Welke pammetjes werken kort ?
Voorbeelden van kortwerkende (2 tot 6 uur) benzodiazepinen zijn:
Brotizolam (Lendormin), Loprazolam (Dormonoct), Midazolam (Dormicum), Nitrazepam (Mogadon), Temazepam (Normison), Zolpidem (Stilnoct); Zopiclon (Imovane)
Bij dagelijks gebruik langer dan 2 weken heb je kans op verslaving- en/of ontwenningsverschijnselen als je weer wilt stoppen. -
Welke benzodiazepines werken lang ?
Voorbeelden van langwerkende (8 tot 12 uur) benzodiazepinen zijn:
Alprazolam (Xanax), Diazepam (Valium), Flurazepam (Dalmadorm), Lorazepam (Temesta), Lormetazepam (Noctamid), Nitrazepam (Mogadon), Oxazepam (Seresta).
Bij dagelijks gebruik langer dan 8 weken heb je grote kans op verslaving- en/of ontwenningsverschijnselen als je weer wilt stoppen. Stop nooit abrupt (cold turkey) maar vraag je arts om een hyperbolisch afbouwschema.
TIP:
Schrijf alles op, papier, digitaal of in een schrift en gebruik de print functie, om zo overzicht te houden op je proces en de kans op fouten te minimaliseren tijdens het rekenen. Doe het niet alleen maar samen met een buddy of naaste die er wat verstand van heeft, zo voorkom je steeds herhalende fouten, 2 weten en zien meer dan één.
Het gebruik van deze rekenhulp is op eigen verantwoordelijkheid, het is slechts een hulpmiddel voor je afbouwschema , geen medisch advies.
Richtlijn is om elke 14 dagen maximaal 10% af te halen van de huidige dosering die je gebruikt. In het geval van Lora wordt maximaal 7% aangeraden. Het is de max, lager mag dus ook.
Procedure voor het Opstellen van een Hyperbolisch Afbouwschema voor Benzodiazepines
Het opstellen van een afbouwschema voor benzodiazepines met hyperbolische plateaus is een delicate procedure die zorgvuldige planning en monitoring vereist. Deze methode streeft naar een geleidelijke reductie van de dosis, waarbij de afbouw in kleinere stappen verloopt naarmate de dosis lager wordt. Dit helpt de hersenen zich aan te passen en onttrekkingsverschijnselen te minimaliseren.
1. Initiële Beoordeling en Voorbereiding
Voordat u begint met het opstellen van het afbouwschema, is een grondige initiële beoordeling essentieel:
Huidige Dosis en Duur van Gebruik: Bepaal nauwkeurig de huidige dagelijkse dosis benzodiazepine en hoe lang de patiënt deze al gebruikt. Langdurig en hooggedoseerd gebruik vraagt om een langzamer schema.
Type Benzodiazepine: Verschillende benzodiazepines hebben verschillende halfwaardetijden. Sommige, zoals diazepam (met een lange halfwaardetijd), zijn geschikter voor afbouw dan die met een korte halfwaardetijd. Indien nodig, overweeg een overstap naar een benzodiazepine met een langere halfwaardetijd (bijvoorbeeld diazepam) vóór de afbouw begint. Dit zorgt voor stabielere bloedspiegels en vergemakkelijkt de afbouw.
Medische Geschiedenis en Co-morbiditeit: Identificeer eventuele onderliggende medische of psychiatrische aandoeningen, zoals angststoornissen, depressie, epilepsie of andere verslavingen, die het afbouwproces kunnen beïnvloeden.
Patiëntbetrokkenheid en Educatie: Bespreek het afbouwplan uitgebreid met de patiënt. Leg de rationale van de hyperbolische afbouw uit, de mogelijke onttrekkingsverschijnselen en het belang van therapietrouw. Wederzijdse overeenstemming en motivatie zijn cruciaal.
Ondersteunend Netwerk: Inventariseer de beschikbaarheid van een ondersteunend netwerk (familie, vrienden, zorgverleners) dat de patiënt tijdens het proces kan bijstaan.
2. Bepalen van de Afbouwtijd en Stappen
De duur van het afbouwproces en de grootte van de stappen zijn zeer individueel:
Afbouwtijd: Er is geen vaste regel voor de afbouwtijd. Een gangbare richtlijn is om de afbouw over enkele maanden tot zelfs een jaar uit te smeren, afhankelijk van de initiële dosis en de reactie van de patiënt. Bijvoorbeeld, een afbouw van 10 mg diazepam kan 4 tot 6 maanden duren, terwijl een afbouw van 40 mg een jaar of langer kan vergen.
Hyperbolische Reductie benzo tapering calculator: In plaats van lineaire stappen (bijvoorbeeld elke week 1 mg minder), verminderen hyperbolische plateaus de dosis in verhouding tot de resterende dosis. Dit betekent dat de reducties in het begin groter zijn, en geleidelijk kleiner worden naarmate de dosis daalt. Dit principe bootst de fysiologische adaptatie van het lichaam na. Een veelgebruikte aanpak is een percentage reductie per periode (bijvoorbeeld 10% van de resterende dosis per week of twee weken).
Opstellen van de Plateaus: Begin met een startdosis en bepaal de gewenste einddosis (meestal 0 mg). Verdeel de totale afbouw in kleinere, beheersbare stappen of “plateaus.” De duur van elk plateau kan variëren, maar is vaak 1 tot 2 weken om het lichaam de tijd te geven zich aan te passen.
Visualisatie: Een grafische weergave van het afbouwschema, waarin de hyperbolische curve duidelijk zichtbaar is, kan de patiënt helpen het proces te begrijpen en te visualiseren.
3. Implementatie en Monitoring
Zodra het afbouwschema is opgesteld, begint de implementatiefase:
Strikte Adherentie: De patiënt moet het schema nauwkeurig volgen. Het is cruciaal om niet ’te snel’ te gaan, zelfs als de patiënt zich goed voelt.
Regelmatige Monitoring: Plan regelmatige contactmomenten (telefonisch of persoonlijk) om de voortgang te evalueren en eventuele onttrekkingsverschijnselen te monitoren. Dit kan wekelijks zijn in het begin, en later tweewekelijks of maandelijks.
Identificatie en Management van Onttrekkingsverschijnselen: Wees bedacht op veelvoorkomende onttrekkingsverschijnselen zoals angst, slapeloosheid, prikkelbaarheid, spierspanning, hoofdpijn, misselijkheid, en in zeldzame gevallen epileptische aanvallen.
Aanpassing van het Schema: Het afbouwschema is niet rigide. Als onttrekkingsverschijnselen te ernstig worden, kan het nodig zijn de dosis tijdelijk te stabiliseren of zelfs iets te verhogen alvorens de afbouw te hervatten. Dit vereist een flexibele benadering en open communicatie tussen patiënt en zorgverlener.
Ondersteunende Maatregelen: Overweeg ondersteunende medicatie (bijvoorbeeld niet-benzodiazepine slaapmiddelen voor korte duur, of antidepressiva indien geïndiceerd) en niet-farmacologische interventies (bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie, ontspanningsoefeningen, lichaamsbeweging, gezonde voeding) om de onttrekkingsverschijnselen te verlichten.
4. Afronding en Nazorg
De laatste fase van het afbouwproces:
Geleidelijke Stopzetting: Wanneer de dosis zeer laag is, kan de patiënt nog steeds lichte onttrekkingsverschijnselen ervaren. Deze fase vereist vaak de kleinste stappen en de meeste geduld.
Nazorg: Na het succesvol afronden van de afbouw is nazorg cruciaal om terugval te voorkomen. Blijf de patiënt monitoren en bied ondersteuning aan, vooral bij onderliggende angst- of slaapproblemen die de reden waren voor het initiële benzodiazepinegebruik. Dit kan door middel van doorlopende therapie of regelmatige follow-up afspraken.
Het hyperbolische afbouwschema is een effectieve methode om benzodiazepines geleidelijk en veilig af te bouwen, maar het vereist geduld, expertise en een sterke samenwerking tussen de patiënt en de zorgverlener.
Call To Action: Drink een extra glaasje water, 6 x per dag.
Bronnen :
Olfson, M. et al. (2015). Benzodiazepine use in the United States. JAMA Psychiatry, 72(2), 136–142
Ashton, H. (2005). The Ashton Manual: Benzodiazepines – How They Work and How to Withdraw
The Maudsley Deprescribing Guidelines: Antidepressants, Benzodiazepines, Gabapentinoids and Z-drugs (The Maudsley Prescribing Guidelines Series)
David Taylor FFRPS FRPharmS (born 1963) is a British professor. Pharmaceutical Sciences Clinical Academic Group
Dr Mark Horowitz MBBS PhD, Antidepressant withdrawal from both sides of the desk
Afbouwschema diazepam afbouwen blues valium The Maudsley Prescribing Guidelines
Bateson, A. N. (2002). Basic pharmacologic mechanisms involved in benzodiazepine tolerance and withdrawal. Current Pharmaceutical Design, 8(1), 5–21
Lader, M. (2011). Benzodiazepines revisited—will we ever learn? Addiction, 106(12), 2086–2109
Post, R. M., & Weiss, S. R. B. (1998). Kindling and sensitization in mood disorders: Implications for treatment. Journal of Clinical Psychiatry, 59 Suppl 6, 4–13
Related:
https://jackjanssen.com/hyperbolisch-afbouwen-gabapentine-pregabaline/
https://jackjanssen.com/afbouwen-diazepam-afbouwschema-blues-valium/
https://jackjanssen.com/afbouwschema-alprazolam-xanax-withdrawal-schedule/
https://jackjanssen.com/afbouwen-lorazepam-afbouwschema/
