Laatst bijgewerkt op 17 september 2025. . Aanvulling ? Klik hier.
‘Kindling’ of ‘neuronale sensitisatie’ is een neurologische aandoening die soms optreedt na herhaaldelijke episodes van opbouw en ontwenning van dezelfde, of verschillende stoffen, vooral kalmerende middelen (benzo’s), hypnotica, psychotrope medicatie, opioïden, alcohol, of combinaties hiervan. Dit kan leiden tot steeds ernstigere ontwenningsverschijnselen bij elke volgende stoppoging, soms met gevaarlijke gevolgen. Hieronder vind je antwoorden op veelgestelde vragen over dit fenomeen.
-
Wat is Kindling precies?
Kindling is een fenomeen waarbij de hersenen overgevoelig worden voor ontwenning. Na elke episode van stoppen en opnieuw beginnen met bepaalde middelen (zoals kalmerende middelen, antidepressiva, opioïden of alcohol), reageert het zenuwstelsel heftiger. Dit betekent dat de ontwenningsverschijnselen, zoals angst, paniek, onrust en fysieke klachten, elke keer erger worden. In extreme gevallen kan het zelfs leiden tot epileptische aanvallen en de dood.
-
Hoe ontstaat Kindling?
Langdurig gebruik van bepaalde middelen, met name sedativa-hypnotica zoals alcohol en benzodiazepinen, zorgt voor veranderingen in de hersenen. De GABA-receptoren, die normaal gesproken een kalmerend effect hebben, raken ‘gedownreguleerd’ of minder gevoelig. Tegelijkertijd raakt het glutamaat-systeem, dat juist opwekkend werkt, overactief. Dit leidt tot een overprikkeld centraal zenuwstelsel, wat bij herhaalde ontwenning leidt tot een progressieve verslechtering van de symptomen.
-
Welke middelen kunnen Kindling veroorzaken?
Kindling wordt het meest waargenomen bij herhaalde ontwenning van middelen die inwerken op het GABA-systeem, zoals alcohol en benzodiazepinen (benzo’s). Het kan echter ook optreden na het herhaaldelijk stoppen en starten met andere psychotrope medicatie, zoals antidepressiva en opioïden, of combinaties van verschillende middelen. Het is een fenomeen dat optreedt bij stoffen met een vergelijkbare werking in de hersenen, en kan zelfs ontstaan als iemand tolerantie ontwikkelt voor een middel dat hij nooit eerder heeft gebruikt (kruistolerantie).
-
Waarom is Kindling een gevaarlijk fenomeen?
Kindling is gevaarlijk omdat het de ontwenningsverschijnselen progressief verergert, waardoor stoppen met het middel extreem moeilijk en riskant wordt. Waar een eerste stoppoging misschien nog mild was, kan een latere poging levensbedreigend zijn. Bovendien kan het opnieuw introduceren van de oorspronkelijke medicatie of andere middelen nadat het Kindling-fenomeen is begonnen, leiden tot zeer sterke en destabiliserende reacties. Het risico op ernstige complicaties, waaronder epileptische aanvallen, neemt toe met elke ontwenningsepisode.
-
Wie loopt het grootste risico op Kindling?
Iedereen die herhaaldelijk stopt en opnieuw begint met de genoemde middelen kan Kindling ontwikkelen. Mensen met een psychische kwetsbaarheid, zoals HSP, ADHD, OCS of BPD, kunnen extra gevoelig zijn voor dit fenomeen. Ook mensen met een geschiedenis van langdurige en wisselende doseringen van verschillende middelen lopen een verhoogd risico. Het is essentieel dat zowel patiënten als zorgprofessionals zich bewust zijn van dit risico om gevaarlijke situaties te voorkomen.
Kindling neuronale sensitisatie:
Kruistolerantie is een fenomeen dat optreedt wanneer tolerantie voor de effecten van een bepaald medicijn tolerantie voor een ander medicijn oplevert. Het gebeurt vaak tussen twee medicijnen met vergelijkbare functies of effecten, bijvoorbeeld het werken op dezelfde celreceptor of het beïnvloeden van de transmissie van bepaalde neurotransmitters. Kruistolerantie is waargenomen bij farmaceutische medicijnen zoals angstremmende middelen en illegale stoffen, en soms beide samen. Vaak kan iemand die één medicijn gebruikt, tolerant zijn voor een medicijn dat een compleet andere functie heeft. Dit fenomeen zorgt ervoor dat iemand tolerant wordt voor een medicijn dat hij nog nooit eerder heeft gebruikt.
Kindling door middelontwenning is de neurologische aandoening die het gevolg is van herhaalde ontwenningsepisodes van sedativa-hypnotica zoals alcohol en benzodiazepinen.
Elke ontwenning leidt tot ernstigere ontwenningsverschijnselen dan in voorgaande episodes. Personen die meer ontwenningsepisodes hebben gehad, lopen een verhoogd risico op zeer ernstige ontwenningsverschijnselen, tot en met epileptische aanvallen en overlijden. Langdurige activering van de GABA-receptor door sedativa-hypnotica veroorzaakt chronische downregulatie van de GABA-receptor en overactiviteit van glutamaat, wat kan leiden tot sensibilisatie van het geneesmiddel en de neurotransmitter, hyperexcitabiliteit van het centrale zenuwstelsel en excitotoxiciteit.
Vooral mensen met een psychische kwetsbaarheid (bv HSP, ADHD, OCS, BPD) en een (ex)leefstijl van langdurige, steeds wisselende dosering tussen middelen kunnen hier extreem gevoelig voor zijn of worden.
Kindling kent een progressieve verergering van ontwenningsverschijnselen (…)
Als het ‘Kindling-fenomeen’ eenmaal is begonnen, kunnen zeer sterke en destabiliserende reacties ontstaan voor de patiënt wanneer de oorspronkelijke medicatie of andere middelen opnieuw worden geïntroduceerd.’
Long Read: ervaringsverhaal over Kindling of neuronale sensitisatie
Dit is waar het bij mij al op mijn 21e fout is gegaan. Het eerste jaar dat ik antidepressiva nam, heb ik nauwelijks last gehad van bijwerkingen. Toen ik er abrupt mee stopte, wat toen gebruikelijk was, kreeg ik echter al wel veel last van ontwenningsverschijnselen. Omdat ontwenning bij antidepressiva toen nog niet bekend was, is dat toen niet onderkend.
Na een jaar getob met allerlei nare gevoelens en ook vreemde fysieke klachten, voelde ik me weer een periode heel erg depressief en ben ik er opnieuw mee gestart. (Achteraf gezien was deze depressiviteit een ontwenningsverschijnsel.) Mijn symptomen werden hier echter niet minder door, maar veel erger. En ik kreeg er nieuwe, nare sensaties en niet eerder ervaren bijwerkingen bij. Er was toen dus al sprake van kindling, maar omdat dit niet bekend was, werd alles op mijn ‘depressie’ gegooid.
Daarna heb ik nog meerdere stoppogingen gedaan die niet slaagden vanwege de hevige ontwenningsverschijnselen. En daar bovenop heb ik ook nog jaren met verschillende doses benzodiazepines ‘gerommeld’ wat ook onder het fenomeen valt. Toen mijn lever te snel werkte en ik meerdere keren per dag de antidepressiva moest innemen en tussendoor steeds ontwenningsverschijnselen had, was ik óók weer maanden dagelijks aan het ‘kindelen’. En zo heb ik heel wat afgekindeld. Vind je het gek dat mijn lichaam zo kapot is?
Lees onderstaan artikel in MAD..
Daarom is het enorm belangrijk dat artsen en apothekers hier kennis van nemen. Het is bekend bij alcoholverslaving, waarbij bij elke stoppoging de ontwenningsverschijnselen erger worden. Maar dat artsen dit zelf ook kunnen veroorzaken door herhaaldelijk verschillende psychofarmaca voor te schrijven is niet bekend. En daar mag heel snel verandering in komen!
Lees onderstaan artikel in MedCrave
what is alcohol kindling?
Alcohol kindling, also known as the kindling effect in alcohol withdrawal, is a phenomenon where repeated cycles of drinking and withdrawal lead to progressively more severe and intense withdrawal symptoms.
Here’s a breakdown of how it works and why it’s so dangerous:
Progressive Worsening: Each time a person with alcohol dependence goes through withdrawal, the symptoms become more severe than the last time. What might have started as mild anxiety or a headache in a first withdrawal episode can escalate to tremors, hallucinations, and even life-threatening seizures and a condition called delirium tremens (DTs) in subsequent episodes.
Neurological Basis: The kindling effect is rooted in changes to the brain’s chemistry. Chronic alcohol consumption suppresses the central nervous system by enhancing the activity of a calming neurotransmitter called GABA. At the same time, the brain tries to compensate for this suppression by increasing the activity of an excitatory neurotransmitter called glutamate. When alcohol is suddenly removed, the brain’s chemical balance is thrown off. The suppressed GABA system can’t keep up, and the overactive glutamate system runs wild, leading to a state of hyperexcitability and the symptoms of withdrawal.
Brain Sensitization: With each successive withdrawal episode, the brain becomes more and more “sensitized” to this imbalance. The neurological pathways that cause withdrawal symptoms are essentially “kindled,” or made more sensitive, much like kindling wood makes a fire easier to start. This means that a lower amount of alcohol or a shorter period of heavy drinking can trigger a more intense and dangerous withdrawal.
Increased Risks: The kindling effect significantly increases the risk of severe complications, including:
Seizures: The over-excitement of the central nervous system lowers the seizure threshold.
Delirium Tremens (DTs): A severe and potentially fatal form of withdrawal characterized by confusion, hallucinations, and a dangerous rise in heart rate and blood pressure.
Cognitive Impairment: Repeated withdrawals can lead to long-term brain damage and a decline in cognitive function.
Implications for Treatment: Understanding alcohol kindling is crucial for medical professionals. It highlights the importance of:
Medically Supervised Detox: Quitting “cold turkey” after repeated cycles of dependence and withdrawal is extremely risky. A supervised medical detox is essential to manage symptoms with medication and prevent life-threatening complications.
Relapse Prevention: Given the heightened dangers of subsequent withdrawals, long-term strategies for maintaining abstinence are vital to prevent the kindling effect from continuing.
Call To Action: Drink een extra glaasje water, 6 x per dag.
Ik wil er graag op wijzen dat ik zelf geen arts ben maar onderzoeker en ervaringsdeskundige, met kennis over en ervaring met afbouwen van medicatie. Antwoorden en uitleg die ik geef zijn uitdrukkelijk niet bedoeld als medisch advies en mogen ook niet als zodanig worden opgevat. Voor medisch advies moet je bij je behandelaar zijn. Kindling neuronale sensitisatie